Nabız ve tansiyon, halk arasında en çok karıştırılan terimler arasındadır. Ancak, bu iki terimin farklı değerleri ifade ettiğini anlamak oldukça basittir. Gelin, bu terimlerin içeriğine detaylı bir şekilde göz atalım. Nabız Nedir?Nabız, kalbimizin bir dakika içinde kaç kere attığını gösterir. Yani, kalbin bir dakikadaki kasılma sayısına nabız denir. Bunu daha ayrıntılı açıklayacak olursak, kalbin sol karıncığından büyük atardamarlara pompalanan kan, uç noktalardaki atardamarlarda dalgalanmalar oluşturur. Diğer bir deyişle, uç noktalardaki atardamarlarda hissedilen kalp atışına nabız denir. Kalp her kasılmasında bir miktar kanı aort ve aorttan ayrılan dallara kuvvetlice fırlatır. Damarlar elastik özellikte olduğu için, fırlayan kan ile genişler; kan geçişi tamamlanınca da eski haline döner. Tansiyon Nedir?Tansiyon, vücut içindeki atardamar sisteminin bütününde hissedilen kan basıncıdır. Tansiyon konusunda açıklanması gereken iki ana terim vardır. Bunlardan birincisi "Büyük Tansiyon" dediğimiz, kalbin kasılıp içindeki kanı atardamar sistemine pompaladığı zaman oluşan basınçtır. Diğeri ise "Küçük Tansiyon" dediğimiz, kalp gevşediği zaman oluşan kan basıncıdır. Akciğer damarları içinde oluşan tansiyona "Pulmoner Tansiyon" denir. Toplar damarlar içinde oluşan tansiyona ise "Venöz Tansiyon" adı verilir. Nabız Birimleri ve Nabzın En İyi Hissedildiği YerlerYetişkin bir bireyde nabız dakikada 60-100 arasında, tansiyon ise ideal olarak 120-80 mmHg şeklinde gözlemlenir. Bu örnekte, "120" sayısının ifade ettiği tansiyon "sistolik" yani kalp kasının kasılma evresinde oluşan tansiyondur. "80" sayısının ifade ettiği tansiyon ise "diyastol" yani kalp kasının gevşeme evresinde oluşan tansiyondur. Halk arasında "büyük" ve "küçük" tansiyon olarak adlandırılırlar. Nabız, çocuklarda dakikada 100-120 kez, bebeklerde ise 100-140 kez hissedilir. Nabız her zaman sabit kalmaz. Korku ve heyecana bağlı olarak artabilir, uyku veya hastalık sebebiyle de düşebilir. Nabzın en iyi hissedildiği bölgeler genellikle el bilekleridir. Damarların yüzeysel seyrettiği vücut bölgelerinde yani dirseklerin iç kısmı, kasıklar, şakak bölgesi ve ayak bileklerinden de nabız ölçülebilir. Yüksek Tansiyon ve Düşük Tansiyon Nedir?30 cm cıva basıncı, kalbin kanı damarlara pompaladığı zaman oluşan basınca eşittir. Damarlarımızdaki elastik özellik sayesinde bu basıncı vücudumuzun her tarafında hissetmiyoruz. Kalpten çıkan kan, izlediği yol boyunca damarların esnekliğine bağlı olarak basıncını azaltarak ilerler. Kolumuzdaki bir damarda 13-15 cm cıva ölçülen kan basıncı, kılcal damarlara gittikçe 1-1.5 cm cıva basınca kadar düşer. Bir pipetten ağız dolusu suyu püskürttüğümüzü hayal edelim. Pipet çeperinde esneme fazla olmadığı için püskürttüğümüz su, pipetin ucundan kuvvetli bir şekilde çıkacaktır. Pipetin ucuna bariyer oluşturacak elastik bir materyal takarsak, suyun akışını bir miktar yumuşatabiliriz. Kalpten çıkan kanın basıncının giderek azalmasını da bu prensiple açıklayabiliriz. Yani damarlarda oluşan kireçlenme, damar elastikiyetini kaybettirecek herhangi bir etmen, kan basıncındaki azalmayı önler ve bu yüzden tansiyon yüksek çıkar. "Hipertansiyon" adını verdiğimiz bu durumda kişinin tansiyon değerleri 180-110 mmHg'ya kadar yükselebilir. Bunun tam tersi durumda ise 80-40 mmHg gibi değerlere kadar düşen tansiyona "Hipotansiyon" denir. Her iki durumda da kişi hemen bir uzman hekim kontrolüne girmelidir. Düşük Nabız ve Yüksek Nabız Nedir?Bradikardi durumunda kişinin nabzı dakikada 60'tan daha az hissedilmektedir. Kişi uyuyor olabilir ya da kullandığı ilaçlar sebebiyle kalp atım sayısında azalma olabilir. Bazı durumlarda ise sağlıklı bireylerde bile bradikardi gözlemlenebilmektedir. Keza hipotansif kişilerde de bir hastalıktan söz etmek her zaman mümkün olmaz. Taşikardi durumunda ise kişinin nabzı dakikada 100'ün üzerinde seyretmektedir. Kişi egzersiz halinde olabilir; korkmuş ya da yine kullandığı herhangi bir ilacın yan etkisine maruz kalmış olabilir. Tıpkı bradikardi durumunda olduğu gibi taşikardik bireylerin de hasta olduklarını öngöremeyiz. Aynı zamanda hipertansif kişiler için de aynı cümleyi kurabiliriz. ÖnerilerKalbimiz, vücudumuzun işleyişi açısından son derece önemli bir organdır. Bu sebeple nabız ve tansiyon kontrollerimizi rutin olarak yapmalı/yaptırmalı, herhangi bir risk söz konusuysa hemen bir kardiyolog gözetimine girmeliyiz. Stresten uzak durmalı, katkı maddelerinden arınmış besinler tüketmeli ve sevdiklerimizle daha çok zaman geçirmeliyiz. |
.jpg "Gebelikte Nabız Kaç Olmalı?")
Nabzımın bazen 100'ün üzerine çıkması ve tansiyonumun 130'a kadar yükselmesi beni düşündürüyor. Egzersiz yapmadığım için vücudumun bu durumu nasıl tolere ettiğini merak ediyorum. Taşikardi olabileceğini düşünüyorum, çünkü kalp atışlarımda bir artış oluyor ama korku veya stres altında hissetmiyorum. Tansiyonumun 130 gibi bir değere ulaşması ise normal mi yoksa hipertansiyon belirtisi mi? Bu durumlar için ne yapmam gerektiği konusunda bir uzmandan yardım almak önemli mi? Bu konularda daha fazla bilgi edinmek ve sağlığımı korumak adına neler yapabilirim?
Cevap yazNabız ve Tansiyon Hakkında
Nabzınızın 100'ün üzerine çıkması ve tansiyonunuzun 130'a kadar yükselmesi, bazı durumlarda normal kabul edilebilir. Ancak bu değerler, egzersiz yapmadığınız zamanlarda sıkça görülüyorsa, vücudunuzun nasıl tepki verdiğini anlamak açısından önemli olabilir.
Taşikardi ve Stres
Taşikardi, kalp atış hızının normalden yüksek olmasıdır ve bu durum çoğu zaman stres, kaygı veya aşırı fiziksel aktivite ile ilişkilendirilir. Ancak, siz stres altında olmadığınızı belirttiğinize göre, başka faktörlerin de etkili olabileceğini göz önünde bulundurmalısınız.
Tansiyon Değeri
Tansiyonun 130 gibi bir değere ulaşması, genellikle prehipertansiyon olarak değerlendirilir. Bu durum, hipertansiyonun başlangıcı olabilir ve dikkat edilmesi gereken bir durumdur.
Uzman Desteği
Bir sağlık uzmanından yardım almak, bu belirtilerin nedenlerini anlamak ve sağlığınızı korumak adına önemlidir. Uzman, kalp sağlığınızı değerlendirebilir ve gerekli testleri yaparak size en uygun önerileri sunabilir.
Sağlığınızı Koruma Yolları
Daha fazla bilgi edinmek için düzenli sağlık kontrolleri yaptırabilir, dengeli bir beslenme programı uygulayabilir ve düzenli egzersiz yapmayı düşünebilirsiniz. Ayrıca, stres yönetimi tekniklerini öğrenmek de kalp sağlığınıza olumlu katkılar sağlayabilir. Unutmayın, sağlığınız her şeyden önemlidir, bu yüzden kendinize iyi bakmalısınız.
Benim nabzım bazen dakikada 100'ün üzerine çıkıyor, ama egzersiz yapmıyorum ve korkmuş da değilim. Bu taşikardi olabilir mi? Bir de tansiyonum bazen 130'a kadar çıkıyor, bu durum normal mi yoksa hipertansiyon belirtisi mi?
Cevap yazSevgili Betim,
Nabız ve Taşikardi: Nabzın dakikada 100'ün üzerine çıkması, egzersiz yapmıyor veya korkmamışsan bile taşikardi olarak adlandırılabilir. Ancak kesin bir tanı koymak için bir doktora danışman gerektiğini unutma. Taşikardinin birçok farklı sebebi olabilir ve bazıları ciddi sağlık sorunlarını işaret edebilir.
Tansiyon ve Hipertansiyon: Tansiyonunun bazen 130'a kadar çıkması, tek başına hipertansiyon belirtisi olmayabilir. Ancak, normal kabul edilen tansiyon değerleri genellikle 120/80 mmHg'nin altındadır. Tansiyonun sıklıkla 130'un üzerindeyse, bu bir risk faktörü olabilir ve yakından takip edilmelidir. Kesin bir değerlendirme için yine bir sağlık profesyoneline başvurman gerekmektedir.
Sağlıklı günler dilerim!