Nabız ölçme, tıp biliminde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir ve kalp atışını ölçmek için kullanılır. Kalp sürekli olarak çalışırken kasılır ve damarlara basınç uygular. Bu basınç, kalp atışı olarak adlandırılır. Dakikada yaklaşık 60 ile 80 kasılma meydana gelir ve bu kasılmalar nabız olarak adlandırılır. Nabız, kalbin dakikadaki atışını gösterir. Nabız, vücudun belirli bölgelerinden ölçülebilir ve en yaygın olarak el bileği ve boyun bölgeleri kullanılır. El bileğindeki nabız, iki orta parmak ile bileğe bastırılarak ölçülebilir. Bu yöntem, en çok kullanılan nabız ölçme yöntemlerinden biridir. Boyun bölgesindeki nabız ise gırtlağın yanındaki iki atardamara iki orta parmak ile bastırılarak ölçülebilir.

Nabız, kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Yaşlı insanlarda nabız genellikle daha düşük seyirde iken, genç insanlarda daha hızlı atar. Egzersiz, heyecan, korku gibi durumlar nabzın hızlanmasına neden olur. Ayrıca, nabız ile adrenalin hormonu arasında paralel bir ilişki bulunmaktadır. Nabız düşüşü veya artışı, vücutta belirli dengelerin ayarlanmasını sağlar. Bu sayede insanlar düşük veya yüksek tansiyon gibi durumlarda yaşamlarına devam edebilirler. Nabzın en kolay ölçüldüğü yer bilek olarak kabul edilir ve acil müdahalelerde doktorlar genellikle bilekten nabız ölçümü yaparlar. Kalbin her kasılmasında atardamar içine kan pompalanır ve bu kan damarlar içinde ilerleyerek damar çeperlerine basınç yapar. Bu basınç en fazla boyun, bilek ve sırt bölgesinde hissedilir. Sağlıklı bir insanda nabız genellikle 70 ile 80 arasında değişir. Nabzın ölçümünü yumuşak olarak hissedilen vuruşlar belirler ve bu vuruşlar kimi zaman artıp kimi zaman azalabilir. Örneğin, nefes verirken azalan vuruşlar nefes alırken artar. Nabız hızlı ise buna taşikardi, yavaş ise bradikardi adı verilir.

Nabzın atışını etkileyen çeşitli faktörler vardır. Ateşli hastalıklarda genellikle nabız artar; çünkü ateşin bir derece artması nabzı 20 defa arttırır. Ayrıca, kanamalı hastalıklarda da nabız artar. Bu durumlarda nabzın artması, kanın eksikliğini organizmaya bildirmek içindir. Bunun yanında nabzın aşırı derecede arttığı hastalıklar da bulunmaktadır. Örneğin, guatr hastalığı nabzı 200'lü değerlere kadar çıkarabilir. Sinir sistemi hastalıkları ve beyin kanamalarında ise nabız düşebilir.

Nabız ölçme yöntemleri arasında manuel ve elektronik yöntemler bulunmaktadır. Manuel yöntemlerde, nabız genellikle bilek veya boyun bölgesinden parmaklarla hissedilerek sayılır. Elektronik yöntemlerde ise dijital nabız ölçer cihazlar kullanılır. Bu cihazlar, daha hassas ve hızlı ölçümler yapabilme kapasitesine sahiptir. Özellikle sporcular, sağlık profesyonelleri ve kronik hastalıkları olan bireyler tarafından sıkça tercih edilir. Elektronik nabız ölçerler, genellikle bileğe veya parmağa takılarak kullanılır ve nabız hızını dijital bir ekran üzerinde gösterir.

Nabız ölçmek, genel sağlık durumu hakkında önemli bilgiler sağlar. Düzenli nabız ölçümleri, kalp sağlığının izlenmesine yardımcı olur ve olası sağlık sorunlarının erken teşhis edilmesini sağlar. Özellikle kalp hastalıkları, hipertansiyon, ve diğer kardiyovasküler problemleri olan bireyler için nabız ölçümleri hayati önem taşır. Nabız ölçümleri ayrıca, egzersiz sırasında ve sonrasında vücudun nasıl tepki verdiğini anlamak için de kullanılır.