Nabız, kalbin kanı pompalaması sırasında atardamarlarda oluşan basınca verilen addır. Kalp attığında, nabız var demektir. Bu atışlar bazen artabilir, bazen azalabilir; yani dalgalı bir seyir izleyebilir. Bu dalgalanmanın sebepleri arasında duygu değişimleri, korku, heyecan, üzüntü, sevinç veya panik durumları bulunur. Nabız iki temel noktadan ölçülebilir:
Nabız ölçümü, kalbin bir dakika içinde kaç kere attığını hesaplayarak sağlık durumunu değerlendirmede kullanılır. Damarlar elastik yapıları nedeniyle, kalp tarafından pompalanan kanın basıncıyla genişler. Basınç durduğunda damar eski haline döner. Bu döngü, bir genişleme ve geri alma şeklinde sürekli tekrarlanır. Her insanın nabız atım sayısı farklılık gösterir. Bu farklılık yaşa, vücut yapısına, cinsiyete ve diğer etkenlere göre değişir. Standart ölçümlere göre, dinlenme durumunda sağlıklı bir yetişkinde nabız sayısı dakikada 60-100 arasında, çocuklarda 70-100 arasında, bebeklerde ise 100-160 atım arasında değişir. Bu ölçüm değerleri üzerinden konuşacak olursak, dinlenme halinde olan sağlıklı bir bireyin nabız ölçüm değerleri bu aralığın dışında ise, olumsuz bir durumun belirtisi olabilir. Nabız, kanın sol karıncıktan büyük atardamarlara basınç yapması sonucu uç noktalardaki atardamarlarda meydana gelen dalgalanmalardır. Nabız ritmi, atışlar arasındaki zaman süresinin eşit olduğunu ifade eder. Eğer düzensiz bir nabız ritmi söz konusu ise, ritim bozukluğundan bahsedilir ve tıp dilinde bu duruma "aritmi" adı verilir. Tıbbi ölçümler, sağlıklı bir kadının nabız sayısının, sağlıklı bir erkeğin nabız sayısından daha yüksek olduğunu göstermektedir. Özetle, nabız yalnızca kalp hızı hakkında bilgi vermez; aynı zamanda kalbin çalışma temposunun düzenli olup olmadığını, yani kalp ritmi hakkında da bilgi verir. Sağlıklı yetişkinlerde nabız sayısı dakikada 60-100, ortalama 70 civarında olmalıdır. Ancak birçok durumdan etkilenen insanın nabız atım sayısı da artabilir ya da azalabilir. Panik, heyecan, korku, hastalıklar, stres, egzersiz, yaralanma gibi durumlarda nabız hızı yükselir. 12 yaş üzerindeki kızların ve kadınların nabız değeri, erkek yetişkinler ve erkek çocuklara göre daha hızlıdır. Koşucular ve atletler gibi sporcularda ise nabız daha düşük (dakikada 40'larda) ölçülebilir. |